Lĩnh vực văn hóa chưa xứng tầm với sự phát triển của Đà Nẵng

Sự kiện này được các đại biểu đầu ngành đánh giá là lạ và hiếm song hợp lý giữa lúc người dân đang cảm thấy có sự hụt hẫng, thiếu thốn vì đầu tư cho lĩnh vực văn hóa trong những năm qua vô cùng khiêm tốn... Du khách nước ngoài tham quan Bảo tàng điêu khắc Chăm. Ảnh: P.K ĐÃ CÓ DIỆN MẠO MỚI Theo ít của Sở VH-TT & DL, trong những năm qua, Đà Nẵng đã dồn mọi nguồn lực để phát triển xứng tầm với một trong những trọng điểm kinh tế - văn hóa – tầng lớp của khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Trong đó, việc xây dựng con người nhà thiện với nếp sống văn minh đô thị và môi trường văn hóa lành mạnh được xác định là một trong những nguyên tố then chốt nhằm tạo nên DIỆN MẠO của văn hóa Đà Nẵng. Chính sự đổi mới trong tư tưởng, đạo đức, lối sống và môi trường văn hóa trong hàng ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đã tạo được sự đồng thuận trong công cuộc xây dựng và phát triển thành thị. Mảnh đất, con người, tình người Đà Nẵng đã trở nên một thương hiệu rất riêng, được người dân cả nước cũng như khách du lịch quốc tế biết đến và trân trọng. Với nhiệm vụ nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân, ngoài việc gìn giữ “hồn cốt” với các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, Đà Nẵng cũng đã bước đầu quan tâm đầu tư hệ thống thiết chế và các công trình văn hóa mới. Trong khoảng 15 năm qua, thành phố đã đầu tư 180 tỷ đồng để xây dựng nhiều công trình lớn đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa của quần chúng nhân dân như Nhà hát Trưng Vương, hí viện Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, bảo tồn Đà Nẵng, mở mang Bảo tàng Điêu khắc Chăm... Cạnh đó, hệ thống thể chế văn hóa cấp cơ sở cũng đã từng bước được xây dựng với 6 trọng tâm VH-TT cấp quận huyện trị giá hàng chục tỷ đồng. Cho đến hiện tại, toàn tỉnh thành có 13/45 phường có nhà văn hóa, 2/11 xã có trọng điểm văn hóa – thể thao, 118/118 thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng. Lễ hội văn hóa miền biển Q. Thanh Khê. Ảnh: P.K NHƯNG CHƯA XỨNG TẦM Dù đã có những chuyển biến căn bản, nhưng theo các đại biểu và những người làm công tác văn hóa lâu năm, về cơ bản, đời sống tinh thần của người dân cũng như các công trình văn hóa tại Đà Nẵng cũng chỉ “ăn theo” sự phát triển kinh tế chứ chưa thực thụ có một sự đầu tư hay thụ hưởng đúng tầm. Không có chuyện chuyển đổi công năng thư viện khoa học tổng hợp Trước những thông tin về việc chuyển đổi công năng Thư viện Khoa học Tổng hợp trong thời kì qua, đồng chí Trần Thọ khẳng định không có chuyện đó. Thị thành chỉ đạo các ngành nâng cấp thư viện cũ và xây dựng thêm thư viện mới. Thư viện Khoa học tổng hợp sẽ được tu sửa hoành tráng hơn, chỉ phục vụ cho văn hóa, không sử dụng vào mục đích nào khác. Chính bởi thế, chất lượng xây dựng đời sống văn hóa còn hạn chế, nếp sống văn minh thành thị chưa thực sự thấm sâu vào đời sống dân chúng. Dù chất liệu từ cuộc sống thì ngồn ngộn đó nhưng đời sống văn hóa, văn chương nghệ thuật chưa có sự thu hút để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày một đa dạng của dân chúng. Đơn cử, Đà Nẵng hiện vẫn chưa có được những danh tiếng tầm cỡ trong lĩnh vực văn chương nghệ thuật, từ văn chương, hội họa đến sàn diễn, điện ảnh... Khao khát hơn nữa, dù có tới hàng chục ca khúc của các nhạc sĩ địa phương cũng như trên khắp mọi miền đất nước tham dự sáng tác nhưng khách quan mà nói, đô thị sông Hàn hiện vẫn chưa có một “thành ca”, “tỉnh ca” nào đóng đinh kiểu như Hà Nội, Hà Tĩnh, Huế, Bến Tre, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh hay đơn giản là người anh em Quảng Nam. Trong những thiếu thốn dành cho văn hóa, vấn đề kinh phí đầu tư dành cho việc trùng tu, tu tạo được đánh giá là hơn cả mức khiêm tốn! hồ hết các di tích nếu được quan tâm thì chỉ mới dừng lại ở chừng độ tu bổ cần cần thiết nhằm chống sự xuống cấp, đảm bảo sự tồn tại của công trình mà chưa có sự quy hoạch về khuôn viên, xây dựng các công trình ngoại vi, tạo cảnh quan cho di tích. Chẳng những thế, việc đầu tư cho hoạt động văn hóa cũng còn khiến cho những người trong ngành, trong nghề cảm thấy... “Tủi thân”. Một thực trạng được Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Xuân Anh đề cập đã khiến Hầu hết hội trường cảm thấy động lòng. Đó là 17 năm sau khi chia tách, Đà Nẵng đã đầu tư rất nhiều cho phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng mà gần như dành rất ít kinh phí cho hoạt động văn hóa. Thị thành được xem là thủ phủ của miền Trung mà hiện không có quảng trường trọng điểm đúng nghĩa, không có thư viện tử tế, địa điểm vui chơi nghèo nàn, bảo tồn nhỏ và đơn điệu. “Theo quy định, có thể đầu tư cho văn hóa 1,8% tổng chi ngân sách hàng năm thì tính làng nhàng trong 15 năm qua, Đà Nẵng chỉ đầu tư khoảng 0,92%. Đây rõ ràng là con số không xứng tầm”, Phó chủ toạ Nguyễn Xuân Anh nêu con số. Điều này cũng nhận được sự nhất trí của Trưởng ban truyền đạo Thành ủy Nguyễn Thanh Quang khi ông dùng từ “quá thấp” để nói về sự đầu tư kinh phí cho lĩnh vực văn hóa. Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Chiến – Phó Giám đốc Sở VH-TT & DL khẳng định: “Bức xúc nhất của Đà Nẵng hiện vẫn là các công trình thiết chế văn hóa. Chúng ta phải đối xử công bằng với nó, vì các thành thị lớn xây dựng thể chế văn hóa tại trọng điểm, ở những nơi đông dân cư trong khi đó trong những năm qua Đà Nẵng đang ưu tiên nhiều cho kinh tế”. Ông Chiến cũng tiết lậu, mặc dầu là một trong 5 tỉnh thành trực thuộc trung ương nhưng đầu tư dành cho văn hóa của Đà Nẵng nhiều năm qua nằm ở top cuối, dưới cả nhiều thành thị trung du, miền núi. Đây rõ ràng là một điều đáng ngại và đáng báo động. Người dân xếp hàng chờ chơi các trò chơi tại Công viên 29-3, một địa điểm đã quá tải trong nhiều năm qua. Ảnh: P.T “CHƯA THẤY NGƯỜI TA KHEN NHIỀU VỀ VĂN HÓA” Câu nói này được đồng chí Trần Thọ dẫn lại từ một cuộc họp của Bộ Chính trị để cảnh báo cũng như nhấc các cơ quan chuyên môn, các đơn vị làm công tác tham mưu trong lĩnh vực văn hóa cùng “xắn tay áo” vào vực dậy sự trầm lắng, nghèo nàn về văn hóa bấy lâu nay. Đà Nẵng coi trọng nhiệm vụ lấy phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, văn hóa là nền móng ý thức. Trong chiến lược phát triển vững bền, văn hóa cũng là một nhân tố quan yếu bên cạnh kinh tế và môi trường. Vậy nhưng tài chính đầu tư cho văn hóa thấp đành rằng, nguồn nhân công cho lĩnh vực này lại còn rất thiếu, rất yếu nữa. “Trong mấy trăm quân gửi đi đào tạo ở nước ngoài, không có một người nào đi học văn hóa. Khu vui chơi quận huyện thì xuống cấp, thư viện thì cũ kỹ, các công trình quan trọng thì để đất hoang, nhếch nhác. Đừng bàn đâu xa xăm, chung chung, hãy cứ bắt tay vào làm những điều thúc bách, rồi từ đó sẽ có cơ sở cho những đầu tư chiến lược. Chứ nói cao siêu quá mà không làm rồi thì cũng bỏ đó”, đồng chí Trần Thọ lưu ý. Đồng chí Trần Thọ chỉ đạo, trước mắt, bắt đầu từ năm 2014 này, Sở Tài chính phải cân đối ngân sách để dành kinh phí nhiều hơn đầu tư cho lĩnh vực văn hóa. Nhưng có tiền rồi thì phải bắt tay vào thực hiện những phần công việc cụ thể một cách quyết liệt. Trước mắt các cơ quan hệ trọng phải tạo điều kiện thuận lợi nhất để triển khai xây dựng khu vui chơi giải trí đông nam Đài tưởng vọng, tiếp đó là kêu gọi xã hội hóa đầu tư Công viên 29-3. Ngoại giả, ngay trong tháng 3 tới, UBND TP phải thưa trực Thành ủy về việc xúc tiến xây dựng công viên thanh niên – một dự án đã nằm trên giấy quá lâu. Tháng 4, Sở VH-TT&DL khảo sát lại các khu vui chơi tiêu khiển quận huyện xuống cấp, không phát huy công năng, nếu cần nâng cấp thì đầu tư để hoạt động hiệu quả, ngược lại phải lấy đất đó xây dựng thành các vườn dạo, công viên mini phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân. Đồng chí Trần Thọ cũng đồng ý chủ trương nâng cấp Bảo tàng Điêu khắc Chăm, bảo tồn Mỹ thuật cũng như triển khai thiết kế xây dựng Nhà hát lớn diện tích 5,6ha tại khu Đa Phước. “Người ta khen chuyện “5 không, 3 có”, “5 xây, 3 chống”, khen có nhiều cảnh đẹp, nhiều cây cầu nổi danh, người Đà Nẵng nhân hậu, mến khách, Đà Nẵng phát triển thần kỳ... Thì mát mày mát mặt lắm. Nhưng họ nói chưa thấy khen nhiều về văn hóa thì cả những người đứng đầu Thành ủy, ủy ban, các sở ban ngành và bộ phận giúp việc phải cảm thấy động lòng vì trách nhiệm này đầu tiên thuộc về chúng ta”, đồng chí Trần Thọ kết thúc buổi làm việc được xem là lần trước nhất bàn về lĩnh vực văn hóa trong dịp đầu năm. Công Khanh